Jacked – The Unauthorized Behind-the-Scenes Story of Grand Theft Auto review

Ashwin Marapengopie

Als we het hebben over de meest controversiële videogames van onze generatie, dan denken we natuurlijk meteen aan Grand Theft Auto (GTA). Voor volwassen gamers ging bij de komst van GTA letterlijk een nieuwe wereld open. Eentje waar het eindelijk mogelijk was om de bad guy te spelen en jezelf omhoog te werken via verschillende bendes tot de absolute top van de georganiseerde criminaliteit. GTA is behalve controversieel ook uiterst succesvol gebleken. En succes brengt altijd zijn donkere kanten met zich mee. Jacked vertelt het bitterzoete succesverhaal zonder ook maar iets te verbloemen, wat het boek omtovert tot een interessante en vermakelijke leeservaring.

We kunnen een commissie verdienen voor aankopen die gedaan worden via onze links.

Het brein achter dit boek is David Kushner. Deze naam doet misschien niet meteen een belletje rinkelen onder gamers. Toch staat hij wereldwijd bekend als auteur van het boek ‘Masters of Doom’, wat zich ontfermt over de komst en gevolgen van de legendarische game (je raadt het al); Doom. Daarnaast is hij redacteur voor Rolling Stone en zijn er artikelen van hem gepubliceerd in onder andere The New Yorker, Wired, Vanity Fair en meer. Met deze wapenfeiten in het achterhoofd kan het niet uitblijven dat de verwachtingen al meteen hoog zijn.

American Dream

En deze verwachtingen werden gelukkig ingelost. Jacked is geen droog, feitelijk verslag over de geboorte van ’s werelds meest omstreden game. Het boek heeft een duidelijk begin, midden en eind waardoor de stof goed te behappen is voor de lezer. Op verhalende wijze worden alle belangrijke personen die betrokken waren bij de komst van GTA geïntroduceerd. Er wordt gesproken in de eerste en derde persoon alsof we een roman aan het lezen zijn. En na het lezen van Jacked is goed bijgebleven dat het hele verhaal bol staat van de charmes. Ter grondslag aan dit verhaal staan de Britse broertjes Sam en Dan Houser. Aan hand van hun ervaringen wordt uitgelegd hoe het echt is om je Amerikaanse droom werkelijkheid te zien worden.

Tijdens het lezen wordt maar al te duidelijk dat er keihard geknokt moet worden voor die Amerikaanse droom. Wanneer een Britse man, genaamd David Jones in 1996 de eerste GTA-game uitbrengt met zijn bedrijf DMA Design, wordt er al moord en brand geschreeuwd van alle kanten. De gamepers ziet het als een enorme doorbraak in het vak, terwijl politici laaiend zijn over het feit dat de speler in de schoenen wordt gezet van een crimineel. DMA Design haalt zich er enorm veel problemen mee op de hals, maar Sam Houser ziet kansen met een toekomstbeeld voor zich; een wereld waarin games niet meer als ‘nerdy’ bestempeld worden, maar als een ‘cool’ product dat bedoeld is voor volwassenen. Sam haalt zijn broer Dan over om samen DMA Design over te nemen en richten daarnaast een nieuwe studio op die alle idealen van hun manier van leven belichaamt: Rockstar Games.

“ Bij elke game wordt een steeds groter taboe doorbroken.“

Het is fascinerend om te lezen hoe aan elke generatie consoles een eigen visie gekoppeld wordt door de Housers. Bij elke game wordt een steeds groter taboe doorbroken en daarom is het ook geen verrassing dat het de aandacht trekt van vele hoogstaande politici en ambitieuze aanklagers/advocaten. De anti-held van dit succesverhaal maakt daarom al snel zijn entree in het tweede hoofdstuk in de vorm van Jack Thompson. In het boek wordt Thompson neergezet als een narcistisch en bitter persoon die angst zaait onder de ouders van deze generatie door GTA te koppelen aan verschillende moorden door tieners. Alsof dat niet genoeg is probeert deze beste Thompson de gehele franchise te verbannen. Na zelf wat gezocht te hebben op Youtube blijkt David Kushner’s beschrijving van Jack Thompson geheel terecht. Gelukkig wordt deze wroeging afgewisseld met extra komisch leesmateriaal. Zo wordt bijvoorbeeld verteld over de manier waarop Rockstar Games de draak steekt met Thompson. Namelijk door onder andere een mini-game aan hem te wijden onder de naam C.U.N.T.F.L.A.P.S. En dat is één van de vele komische voorbeelden die de lezer voorgeschoteld krijgt in Jacked.

De Housers blijven elke keer weer kiezen voor ‘bigger, badder and better’. Elke volgende game moet groter en realistischer dan zijn voorganger en dat vergt veel toewijding van de werknemers. Zo krijgt de lezer mee dat er vaak minimaal twaalf uur per dag werd gewerkt tijdens de productie en dat dan zes dagen per week. Naast lange werkdagen passeren ook ervaringen met steeds duurder wordende stemacteurs de revue. Denk hierbij aan mainstream acteurs Burt Reynolds, Dennis Hopper en Ray Liotta. Ook de controversiële seksscene met Jenna Jameson, die voor veel opschudding zorgt, komt aan het licht. Al lezend kom je erachter dat de ‘Rockstars’ ook weten hoe ze moeten feesten tussen alle drukte door om zo de stress gedeeltelijk de kop in te drukken. Van jaarlijkse vreetwedstrijden en bezoeken aan stripclubs naar virale acties tijdens de E3… Rockstar Games bewijst op meerdere manieren zijn gewaagdheid door gevoelige zaken aan te snijden op nieuwe, frisse methodes en David Kushner weet er alles van.

Kushner heeft duidelijk zijn huiswerk gedaan. Hij weet een vloeiend en veelomvattend verhaal op een vermakelijke manier te vertellen en begeleidt de lezer door de stichting van de eerder genoemde ‘Amerikaanse droom’. Toch is de leeservaring niet overal zoete koek voor de leergierigen. Uit de titel van Jacked blijkt dat het hele boek is gemaakt zonder toezegging van Rockstar Games, DMA Design en andere partijen. Dat houdt dus in dat veel van wat er verteld wordt deel uitmaakt van een groter geheel waar we niet genoeg zicht op hebben. Met dit in het achterhoofd wordt natuurlijk niet alles voor waar aangenomen en is er genoeg reden de bronnenlijst te checken. We zien vooral verwijzingen naar artikelen in de gamepers maar niet zozeer wetenschappelijke of literaire bronnen. Bij de eerste de beste steekproef die verwijst naar een website krijgen we meteen een melding van een niet-bestaande pagina. Wellicht is dit niet de schuld van Kushner, maar het zet het boek niet in een al te mooi daglicht.

Conclusie

Dat er gebrek is aan wetenschappelijke en literaire bronnen om het verhaal te onderbouwen is een tegenvaller. Aan de andere kant mag het al het leesplezier wat je ervoor terug krijgt niet onderdrukken. David Kushner begeleidt de lezer op vloeiende manieren door een groots succesverhaal dat nergens tekort schiet aan tegenvallers. Het boek maakt duidelijk indruk waardoor er drang ontstaat om meer te weten van alles wat Rockstar Games heeft meegemaakt. Kushner heeft geprobeerd met Jacked op vermakelijke manier een lastig stukje gamegeschiedenis te omvatten en dat is hem meer dan aardig gelukt.